მთავარი » Posts tagged 'საბჭოთა კავშირი'

Tag Archives: საბჭოთა კავშირი

ყირიმის საკითხი რუსეთ-უკრაინის ურთიერთობებში

2014 წელს უკრაინაში განვითარებულ პოლიტიკურ მოვლენებს რუსეთის მიერ ყირიმის ნახევარკუნძულის დაკავება მოჰყვა. აღნიშნული ქმედება უკრაინაში საკუთარი ტერიტორიის ანექსიად შეაფასეს, რუსეთში კი – ისტორიული სამართლიანობის აღდგენად.

(more…)

ენერგორესურსების მარაგები პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში

საბჭოთა კავშირი ენერგორესურსებით მდიდარი სახელმწიფო იყო, რომლის ბიუჯეტის მნიშვნელოვან ნაწილს ნავთობისა და გაზის გაყიდვისგან მიღებული შემოსავლები უზრუნველყოფდა. საბჭოთა პერიოდში საბჭოთა რესპუბლიკების ენერგორესურსებს ცენტრალიზებულად განკარგავდა მოსკოვი, რომელსაც ენერგორესურსების მოპოვებას, ტრანსპორტირებასა და გაყიდვაზე სრული მონოპოლია ჰქონდა. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ენერგორესურსებით მდიდარ სახელმწიფოებს საკუთარი ენერგორესურსების განკარგვის შესაძლებლობა მიეცათ, რომლის რუსეთის გვერდის ავლით ექსპორტირება ამ ქვეყნების ენერგო პოლიტიკის ქვაკუთხედი გახდა.  (more…)

საბჭოთა კავშირის მოკლე ისტორია: ძირითადი თარიღები და მოვლენები

1922 წლის 30 დეკემბერს რუსეთის იმპერიის ნანგრევებზე დაარსდა სოციალისტური სახელმწიფო – საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი (შემოკლებით სსრკ, საბჭოთა კავშირი), რომელიც 15 საბჭოთა რესპუბლიკას (რუსეთი, უკრაინა, ბელორუსია, მოლდავეთი, საქართველო, აზერბაიჯანი, სომხეთი, ყაზახეთი, უზბეკეთი, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, თურქმენეთი, ლატვია, ლიტვა, ესტონეთი) აერთიანებდა. საბჭოთა კავშირი 1991 წლის 26 დეკემბერს დაიშალა. სტატიაში მოყვანილია საბჭოთა კავშირის ისტორიის ძირითადი თარიღები და მოვლენები.

(more…)

საბჭოთა საქართველოს მთავრობის მეთაურები

საბჭოთა საქართველოს მართვას სსრ კომუნისტური პარტიის (კპ) ცენტრალური კომიტეტის (ცკ) პირველ მდივანთან ერთად მთავრობის მეთაურიც უზრუნველყოფდა, რომელსაც საბჭოთა საქართველოს არსებობის წლებში სხვადასხვა სახელით მოიხსენიებდნენ, მათ შორის სახალხო კომისარიის საბჭოს თავმჯდომარისა (1922–1946 წლები) და მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის (1946–1990 წლები) სახელით. საბჭოთა საქართველოს არსებობის მანძილზე 18 პირველი მდივანი და 16 მთავრობის მეთაური ჰყავდა. ამ საკითხზე ინფორმაციის ნაკლებობის გამო, წინამდებარე სტატია არ არის შეცდომებისგან დაზღვეული და ამიტომაც, სტატია პერიოდულად განახლდება.

(more…)

საბჭოთა საქართველოს ლიდერები

საბჭოთა საქართველოს  ფორმალურ მმართველად საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტიის (კპ) ცენტრალური კომიტეტის (ცკ) პირველი მდივანი ითვლებოდა, თუმცა რეალურად ყველა მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებას კრემლში იღებდნენ. პირველი მდივნის კანდიდატურასაც კრემლში არჩევდნენ. საბჭოთა საქართველოს არსებობის მანძილზე 18 პირველი მდივანი ჰყავდა. (more…)

როგორ იშლებოდა საბჭოთა კავშირი: ძირითადი მოვლენები

2016 წლის 8 დეკემბერს, ბელოვეჟის შეთანხმების ხელმოწერიდან 25 წელი გავიდა. ბელოვეჟის შეთანხმებამ საბჭოთა კავშირის დაშლას დაუდო სათავე. 1991 წლის 26 დეკემბერს კი,  საბჭოთა კავშირმა ოფიციალურად შეწყვიტა არსებობა, რასაც 15 დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ჩამოყალიბება მოყვა. საბჭოთა კავშირის დაშლა სოციალურ–ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და იდეოლოგიურ სფეროში მომხდარმა ცვლილებებმა გამოიწვია. ქვემოთ იმ ზოგიერთ მნიშვნელოვან თარიღს/მოვლენას შეგახსენებთ, რომლებმაც საბჭოთა კავშირის დაშლას შეუწყო ხელი.

(more…)

ჩერნობილის კატასტროფა

1986 წლის 26 აპრილს, მოსკოვის დროით 01:43 წუთზე, ჩერნობილის ატომურ ელექტროსადგურზე, ქალაქ პრიპიატში, უკრაინის სსრ–ში, საბჭოთა კავშირში, აფეთქება მოხდა. ჩერნობილის რეაქტორის აფეთქებით გავრცელებული რადიოაქტიური იზოტოპების ინტენსივობა ატმოსფეროში 400-ჯერ აღემატებოდა ჰიროშიმაზე, 1945 წელს, ჩამოგდებული ატომური ბომბების რადიოაქტიურ კონცენტრაციას. 2016 წელს ამ მოვლენიდან 30 წელი გავიდა.

(more…)

ისლამ კარიმოვის ეპოქის დასასრული: ვინ იქნება უზბეკეთის მეორე პრეზიდენტი

უზბეკეთის მთავრობის განცხადებით, 2016 წლის 2 სექტემბერს გარდაიცვალა ქვეყნის პირველი პრეზიდენტი ისლამ კარიმოვი. კარიმოვის გარდაცვალებით დამოუკიდებელი უზბეკეთის ისტორიაში ერთი მნიშვნელოვანი ეპოქა დასრულდა. თუ ვინ იქნება კარიმოვის შემდეგ უზბეკეთის პრეზიდენტი, ქვეყნის გავლენიან ჯგუფებსა და კლანებს შორის შეთანხმებაზეა დამოკიდებული.

(more…)

„პუტინის დოქტრინა“ პოსტსაბჭოთა სივრცეში: რუსულენოვანი მოსახლეობა და სამხედრო ძალის გამოყენება

რუსეთ–საქართველოს 2008 წლის ომის დასრულების შემდეგ, რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტმა, დიმიტრი მედვედევმა რუსეთის ტელევიზიებისთვის მიცემულ ინტერვიუში ხუთი ძირითადი პრინციპი ჩამოაყალიბა, რომელსაც მოსკოვის საგარეო პოლიტიკა უნდა განესაზღვრა. ერთ–ერთი პრინციპი მსოფლიოს ნებისმიერ ადგილას რუსეთის მოქალაქეების სიცოცხლისა და ღირსების დაცვას ითვალისწინებდა. საქართველოსთან ომის შემდეგ რუსეთმა აღნიშნული პრინციპი 2014 წელს უკრაინის წინააღმდეგ გამოიყენა, როდესაც ყირიმის ოკუპაცია მოახდინა. რუსეთის სამხედრო–პოლიტიკური ქმედებები მეზობელი სახელმწიფოების წინააღმდეგ გამაფრთხილებელი სიგნალი აღმოჩნდა იმ პოსტსაბჭოთა ქვეყნებისთვისაც, სადაც რუსულენოვანი მოსახლეობის დიდი რაოდენობა ცხოვრობს. ამ მხრივ, რუსეთის აგრესიის მიმართ ყველაზე მოწყვლადი, შესაძლოა, მოლდავეთი, ყაზახეთი და ლატვია აღმოჩნდეს. (more…)

რუსეთის სამხედრო ბაზები პოსტსაბჭოთა სივრცეში

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ფინანსური რესურსების სიმწირისა და ახალი პოლიტიკური რეალობის გათვალისწინებით, რუსეთმა მსოფლიო მასშტაბით არსებული სამხედრო დანიშნულების ობიექტებისა და ბაზების რაოდენობა შეამცირა. კრემლმა ძირითადი აქცენტი პოსტსაბჭოთა სივრცეზე გადაიტანა, სადაც რუსეთს საკუთარი „პრივილიგირებული ინტერესები“ აქვს. მსგავსი ინტერესების არსებობის შესახებ რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა რუსეთ–საქართველოს 2008 წლის ომის შემდეგ განაცხადა.

(more…)