მთავარი » Uncategorized (გვერდი 3)
Category Archives: Uncategorized
შავქათ მირზიაევი: უზბეკეთის ახალი პრეზიდენტი
2016 წლის 4 დეკემბერს უზბეკეთში საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდა, სადაც პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა შავქათ მირზიაევმა ამომრჩევლების ხმების 88.61% მიიღო. დამოუკიდებელი უზბეკეთის პირველი პრეზიდენტის, ისლამ კარიმოვის გარდაცვალების შემდეგ, პრეზიდენტობის ყველაზე რეალურ კანდიდატად სწორედ მირზიაევი მიიჩნეოდა. მირზიაევი ისლამ კარიმოვისადმი ლოიალობით გამოირჩეოდა და ითვლება, რომ მისი პრეზიდენტობის პირობებში, იგი კარიმოვის ოჯახის აქტივების დაცვის საუკეთესო გარანტორი იქნება.
„პოსტსაბჭოთა სივრცე“ VS „ახლო საზღვარგარეთი“
1991 წელს სსრკ–ის (საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი) დაშლის შემდეგ საბჭოთა კავშირში შემავალი რესპუბლიკების ტერიტორიების აღსანიშნად პოლიტიკური თუ სამეცნიერო წრეები სხვადასხვა ტერმინებს იყენებენ: „პოსტსაბჭოთა“ [post-Soviet], პოსტსოციალისტური“ [post-Socialist], „პოსტიმპერიული“ [post-imperial], „პოსტკოლონიური“ [post-colonial], „ახლო საზღვარგარეთი“ [near abroad], ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკები [former Soviet republics], „დსთ–ს (დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა) წევრი ქვეყნები“, „ახალი დამოუკიდებელი სახელმწიფოები“ [the New Independent States] და სხვა. განსაკუთრებული პოპულარობა ორმა ტერმინმა: „პოსტსაბჭოთა სივრცე“ და „ახლო საზღვარგარეთი“, მოიპოვა. ტერმინებს შორის მრავალწლიანი „ბრძოლა“კი, „პოსტსაბჭოთა სივრცის“ „გამარჯვებით“ დასრულდა.
ისლამ კარიმოვის ეპოქის დასასრული: ვინ იქნება უზბეკეთის მეორე პრეზიდენტი
უზბეკეთის მთავრობის განცხადებით, 2016 წლის 2 სექტემბერს გარდაიცვალა ქვეყნის პირველი პრეზიდენტი ისლამ კარიმოვი. კარიმოვის გარდაცვალებით დამოუკიდებელი უზბეკეთის ისტორიაში ერთი მნიშვნელოვანი ეპოქა დასრულდა. თუ ვინ იქნება კარიმოვის შემდეგ უზბეკეთის პრეზიდენტი, ქვეყნის გავლენიან ჯგუფებსა და კლანებს შორის შეთანხმებაზეა დამოკიდებული.
„პუტინის დოქტრინა“ პოსტსაბჭოთა სივრცეში: რუსულენოვანი მოსახლეობა და სამხედრო ძალის გამოყენება
რუსეთ–საქართველოს 2008 წლის ომის დასრულების შემდეგ, რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტმა, დიმიტრი მედვედევმა რუსეთის ტელევიზიებისთვის მიცემულ ინტერვიუში ხუთი ძირითადი პრინციპი ჩამოაყალიბა, რომელსაც მოსკოვის საგარეო პოლიტიკა უნდა განესაზღვრა. ერთ–ერთი პრინციპი მსოფლიოს ნებისმიერ ადგილას რუსეთის მოქალაქეების სიცოცხლისა და ღირსების დაცვას ითვალისწინებდა. საქართველოსთან ომის შემდეგ რუსეთმა აღნიშნული პრინციპი 2014 წელს უკრაინის წინააღმდეგ გამოიყენა, როდესაც ყირიმის ოკუპაცია მოახდინა. რუსეთის სამხედრო–პოლიტიკური ქმედებები მეზობელი სახელმწიფოების წინააღმდეგ გამაფრთხილებელი სიგნალი აღმოჩნდა იმ პოსტსაბჭოთა ქვეყნებისთვისაც, სადაც რუსულენოვანი მოსახლეობის დიდი რაოდენობა ცხოვრობს. ამ მხრივ, რუსეთის აგრესიის მიმართ ყველაზე მოწყვლადი, შესაძლოა, მოლდავეთი, ყაზახეთი და ლატვია აღმოჩნდეს. (more…)
ტაჯიკეთი: პრეზიდენტი ძალაუფლების მემკვიდრეობით გადაცემისთვის ემზადება
ტაჯიკეთში ბოლო პერიოდში განხორციელებული საკონსტიტუციო და საკადრო ცვლილებები მიუთითებს, რომ ქვეყნის მოქმედი პრეზიდენტი ემომალი რაჰმონი, სავარაუდოდ, ძალაუფლების მემკვიდრეობით გადაცემისთვის ემზადება. მიუხედავად იმისა, რომ შვილებისა და ოჯახის ახლო ნათესავების დაწინაურება, ცენტრალურ აზიაში გავრცელებული ტრადიციაა, რაჰმონის მრავალსულიანი ოჯახის წევრების კარიერული წინსვლა და წარმატებები ბიზნესში, ტაჯიკეთში კორუფციისა და ნეპოტიზმის განსაკუთრებით დიდ მასშტაბებზე მიუთითებს.
რუსეთის სამხედრო ბაზები პოსტსაბჭოთა სივრცეში
საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ფინანსური რესურსების სიმწირისა და ახალი პოლიტიკური რეალობის გათვალისწინებით, რუსეთმა მსოფლიო მასშტაბით არსებული სამხედრო დანიშნულების ობიექტებისა და ბაზების რაოდენობა შეამცირა. კრემლმა ძირითადი აქცენტი პოსტსაბჭოთა სივრცეზე გადაიტანა, სადაც რუსეთს საკუთარი „პრივილიგირებული ინტერესები“ აქვს. მსგავსი ინტერესების არსებობის შესახებ რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა რუსეთ–საქართველოს 2008 წლის ომის შემდეგ განაცხადა.
მთიანი ბადახშანი: ტაჯიკეთის მივიწყებული რეგიონი
პოსტსაბჭოთა პერიოდში ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებული რეგიონები რუსეთისათვის საკუთარ მეზობლებზე ზეწოლისათვის მნიშვნელოვანი საგარეო–პოლიტიკური ინსტრუმენტი გახდა. მსგავსი ინსტრუმენტი მოსკოვმა გამოიყენა საქართველოს, მოლდავეთის, აზერბაიჯანისა და 2014 წელს უკრაინის წინააღმდეგ. პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში ეთნიკურ ნიადაგზე არსებული დაძაბულობის კერები, მომავალში სხვა ქვეყნებშიც ქმნის რუსეთის მხრიდან ზეწოლის შესაძლებლობას. ამ მხრივ, გარკვეული პრობლემები შეიძლება წარმოიქმნას ცენტრალურ აზიაში, განსაკუთრებით, ჩრდილოეთ ყაზახეთში, სადაც ეთნიკური რუსები ცხოვრობენ, მთიანი ბადახშანის ავტონომიურ ოლქში, ტაჯიკეთი, სადაც პამირისპირა ხალხები ცხოვრობენ და ყარაყალპაკეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში, უზბეკეთში. აღნიშნულ სტატიაში მთიან ბადახშანში არსებულ პრობლემებს განვიხილავთ.
სომხების გენოციდი: მოკლე მიმოხილვა
2015 წელს სომხეთში ოსმალეთის იმპერიაში სომხების მასობრივი მკვლელობების 100 წლისთავი აღნიშნეს. მსოფლიოში სულ უფრო იზრდება იმ ქვეყნების რაოდენობა, რომლებიც აღნიშნულ მოვლენებს გენოციდად მოიხსენიებს. ბოლო წლებში სომხების გენოციდის აღიარების საკითხი აქტუალური გახდა საქართველოშიც. აღნიშნულ სტატიაში, 1915 წლის მოვლენებთან დაკავშირებული საკითხები და წამყვანი ქვეყნების პოზიციებია განხილული.
მილსადენების პოლიტიკა პოსტსაბჭოთა სივრცეში (ნაწილი II)
საბჭოთა კავშირი და შემდეგ უკვე რუსეთი, არა მარტო რუსული, არამედ აზერბაიჯანისა და ცენტრალური აზიის ენერგორესურსების ექსპორტსაც აკონტროლებდა. ამ მხრივ, ბოლო წლებია, ახალი მილსადენების მშენებლობის შედეგად, ვითარება რუსეთის საზიანოდ იცვლება. აღნიშნული სტატიის პირველ ნაწილში პოსტსაბჭოთა სივრცეში არსებული ის ძირითადი მილსადენებია განხილული, რომლებიც ენერგორესურსებით ევროპას ამარაგებს. სტატიის მეორე ნაწილში, ცენტრალური აზიის ძირითადი საექსპორტო მილსადენებია განხილული.
ცენტრალური აზია: კლანური მმართველობის თავისებურებები
ცენტრალური აზიის სახელმწიფოებში ყველაზე დიდი ძალაუფლება პრეზიდენტს და მის უახლოეს გარემოცვას ეკუთვნის. პრეზიდენტის გარემოცვა მნიშვნელოვან პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებს გავლენიან ჯგუფებთან შეთანხმებით იღებს. ეს ჯგუფები მედიაში, ხშირად, კლანების სახელით მოიხსენიება. აღნიშნულ სტატიაში მოკლედ მიმოვიხილავთ ცენტრალურ აზიაში კლანების ფორმირების თავისებურებებს.
Post-Soviet Watch 