მოლდოვას სეპარატიზმი მე-20 საუკუნის 90-იანი წლებიდან აწუხებს და იგი, ისევე, როგორც პოსტსაბჭოთა სივრცის სხვა ეთნო-პოლიტიკური კონფლიქტები, საბჭოთა კავშირის დაშლიდან იღებს სათავეს. თუმცა, დნესტრისპირეთში კონფლიქტის გამომწვევ მიზეზებს ფესვები უფრო ღრმა ისტორიულ წარსულში აქვს. იგი სათავეს ცარისტული რუსეთის მიერ აღმოსავლეთ ევროპაში წარმოებული დაპყრობითი ომების პერიოდში იღებს და საბჭოთა წლებში საბოლოო სახეს ღებულობს ის ეთნიკურ-კულტურული და პოლიტიკური მოცემულობა, რომელიც, საბოლოოდ, მე-20 საუკუნის 90-იან წლებში ომის საბაბი გახდა.

(more…)

დღეს ხშირად საუბრობენ ორ უკრაინაზე, დასავლეთ უკრაინაზე, რომელიც პროდასავლური, ნაციონალისტური და ანტირუსული განწყობებით გამოირჩევა და აღმოსავლეთ უკრაინაზე, სადაც ანტიდასავლური და პრორუსული განწყობები ჭარბობს. ორი უკრაინის არსებობას უკრაინის ტერიტორიაზე ბოლო საუკუნეებში განვითარებული ისტორიული პროცესები განაპირობებს. აღნიშნული სტატიის მიზანი ამ ისტორიული პროცესების მოკლე მიმოხილვაა.

(more…)

ცენტრალური აზიის სახელმწიფოებში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე სერიოზულ გავლენას ახდენს რეგიონში დამკვიდრებული კლანური სისტემა. ამ მხრივ, გარკვეული თავისებურებით ხასიათდება ყაზახეთი, სადაც საზოგადოება, ტრადიციულად, სამ ჯუზად ან ურდოდ იყოფა: უფროსი, შუათანა და უმცროსი. თავის მხრივ, თითოეული ჯუზი იყოფა ტომებად (43), ტომები კი, უფრო პატარა კლანებად. არსებული ტრადიციის თანახმად, თითოეულმა ყაზახმა საკუთარი გენეოლოგია 40 თაობის ჩათვლით უნდა იცოდეს.

(more…)

საბჭოთა კავშირი და შემდეგ უკვე რუსეთი, არა მარტო რუსული, არამედ აზერბაიჯანისა და ცენტრალური აზიის  რესურსების ექსპორტსაც აკონტროლებდა. ამ მხრივ, ბოლო წლებია, ახალი მილსადენების მშენებლობის შედეგად, ვითარება რუსეთის საზიანოდ იცვლება. აღნიშნული სტატიის პირველ ნაწილში პოსტსაბჭოთა სივრცეში არსებულ იმ ძირითად მილსადენებს განვიხილავთ, რომლებიც ენერგორესურსებით ევროპას ამარაგებს. სტატიის მეორე ნაწილში  კი, ცენტრალური აზიის მილსადენებს განვიხილავთ.

(more…)

პოსტსაბჭოთა პერიოდში ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებს რუსეთი საკუთარ მეზობლებზე ზეწოლისთვის იყენებდა. მსგავსი საგარეო-პოლიტიკური ინსტრუმენტი მოსკოვმა გამოიყენა საქართველოს, მოლდავეთის, აზერბაიჯანისა და 2014 წელს უკრაინის წინააღმდეგ. პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში ეთნიკურ ნიადაგზე არსებული დაძაბულობის კერები, მომავალში სხვა ქვეყნებშიც ქმნის რუსეთის მხრიდან ზეწოლის შესაძლებლობას. ამ მხრივ, გარკვეული პრობლემები შეიძლება წარმოიქმნას ცენტრალურ აზიაში, განსაკუთრებით, ჩრდილოეთ ყაზახეთში, სადაც ეთნიკური რუსები ცხოვრობენ, მთიანი ბადახშანის ავტონომიურ ოლქში, ტაჯიკეთი, სადაც პამირისპირა ხალხები ცხოვრობენ და ყარაყალპაკეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში, უზბეკეთში. აღნიშნულ სტატიაში ყარაყალპაკეთში სეპარატიზმის საკითხს განვიხილავთ. (more…)

უზბეკი „პრინცესა“, დიპლომატი, დიზაინერი, ბიზნესმენი, იუველირი, მომღერალი, პოეტი – ყველა ეს ერთი ადამიანი, უზბეკეთის პრეზიდენტის ისლამ კარიმოვის უფროსი ქალიშვილი, გულნარა კარიმოვაა. ერთ დროს პრეზიდენტის პოლიტიკურ მემკვიდრედ მიჩნეული გულნარა, დღეს შინაპატიმრობაში იმყოფება, რომელსაც აღარც საკუთარი ოჯახი წყალობს და არც საერთაშორისო მედია და სამართალდამცავები. სტატიაში უზბეკი „პრინცესის“ ცხოვრების მნიშვნელოვან ეტაპებს და ამჟამინდელ მდგომარეობას განვიხილავთ.

(more…)

2015 წლის 29 მარტს უზბეკეთში მორიგი საპრეზიდენტო არჩევნები გაიმართა. არჩევნებში, 1989 წლიდან უზბეკეთის უცვლელმა ლიდერმა, ისლამ კარიმოვმა გაიმარჯვა (ბოლოს კარიმოვმა 2007 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა). მან, ტრადიციულად, ხმების უმრავლესობა – 90% მიიღო. თუმცა, კარიმოვის მორიგი „წარმატების“ მიუხედავად, მისი არჩევა მრავალ კითხვას აჩენს მისი მემკვიდრის შესახებ, მაშინ როდესაც პრეზიდენტს 30 იანვარს 77 წელი შეუსრულდა და ინფორმაცია მისი არასახარბიელო ჯანმრთელობის შესახებ საზოგადოებისთვის საიდუმლოს აღარ წარმოადგენს. უზბეკური ოპოზიციური მედია პერიოდულად იტყობინება კარიმოვის ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემების შესახებ, მაშინ როდესაც ოფიციალურად მსგავსი ფაქტების დადასტურება არ ხდება.

(more…)